Budynek Polna Corner przy stacji Metro Politechnika w Warszawie
Gdy w latach sześćdziesiątych ubiegłego stulecia budowano ulicę Waryńskiego łączącą Plac Konstytucji z ulicą Puławską nitką biegnącą niemal równolegle do ulicy Marszałkowskiej, rozebrano dwie kamienice z lat 1930. Jaworzyńska 13 i Jaworzyńska 15. Zlikwidowano także zrujnowane i wypalone oficyny budynków przy ulicy Polnej. Od strony wschodniej odsłonięte zostało podwórze budynku Polna 40. Adres ten jest dobrze znany miłośnikom twórczości Marii Dąbrowskiej. Od podwórza prowadziło wejście do muzeum utworzonym w mieszkaniu pisarki. Wystrój i wyposażenie wnętrz pozostały niezmienione. Maria Dąbrowska w mieszkaniu nr 31 przy ulicy Polnej 40 mieszkała w latach 1917-1954.
Budowa w czasach współczesnych
Na czas prowadzonej budowy budynku Polna Corner, muzeum zostało przeniesione do Muzeum Literatury mieszczącego się na Rynku Starego Miasta. Wzdłuż ulicy Waryńskiego powstał 9-kondygnacyjny budynek z trzema poziomami podziemnego garażu, zapewniającego 66 miejsc parkingowych (Rys. 1). Jednocześnie przeprowadzono remont zabytkowej kamienicy. Nowy budynek wybudowany został bezpośrednio przy stacji metra Politechnika i przy kamienicach Polna 42 i 44. Przed rozpoczęciem budowy wykonane zostały opinie dotyczące oddziaływania inwestycji zarówno na otaczające kamienice, jak i na stację metra. Projekt budynku powstał w pracowni B'ART. Pracowania Architektury, Urbanistyki i Wnętrz, Bartłomiej Biełyszew.
Przed wykonaniem obudowy wykopu podchwycono fundamenty sąsiadujących budynków. Plan rozmieszczenia kolumn jet grouting przedstawiono na rysunku 2. Bezpośrednio przy projektowanym wykopie wykonano 148 kolumn długości 12.0 m o średnicy ⌀ 80. Ponadto zrealizowano 112 kolumn o długości od 5.5 do 10.5 m.
Od początku realizacji kolumn prowadzono monitoring przemieszczeń reperów zamontowanych na ścianach budynku. Rysunek 3 przedstawia zestawienie wyników odnotowanych przemieszczeń. Bezpośrednio po wykonaniu kolumn zaobserwowano unoszenie się punktów pomiarowych do około 4.0 mm. Następnie uwidoczniły się osiadania o wielkości nie przekraczającej także 4.0 mm. Posadowienie budynku zaprojektowano na płycie fundamentowej grubości 80cm, opartej w podłożu na rzędnej 103.80 m n.p.m. /25.65 m np. „0” Wisły/.
W trakcie prowadzonych prac projektowych wykonane zostały wiercenia i sondowania statyczne. Pobrane zostały też próby NNS do badań wytrzymałościowo-odkształceniowych oraz dla oceny ekspansywności iłów. Przeprowadzone badania wykazały, że budowa geologiczna terenu jest złożona. W niektórych otworach pod piaskami drobnymi zalega znacznej miąższości warstwa iłów warwowych, gdy nieopodal warstwa gruntów spoistych jest grubości tylko około 2.0 metrów i przykrywa kolejny pakiet piasków. Zmienność warunków gruntowych ilustruje przedstawiony przekrój geologiczno-inżynierski (Rys.4.). Na działce występują dwa poziomy wody gruntowej. Pierwszy poziom stanowią wody zalegające na stropie gruntów spoistych. Został on pomierzony na głębokości 3.75 ÷ 4.90 m p. p. t. tj. na rzędnych 108.75 ÷ 109.85 m n.p.m. / 30.60 ÷ 31.70 m np. „0” Wisły /.
Parametry iłów warwowych z głębokości 12 – 16 metrów ppt.
- Gęstość objętościowa ρ - 1.92 – 2.02 [g/cm3]
- Spójność c' – 1-4 [kPa]
- Kąt tarcia wewnętrznego φ' – 13 [°]
Występujące w tym rejonie silnie zaburzone glacitektonicznie iły warwowe były przyczyną awarii, która miała miejsce w marcu 1986 roku na budowie torów odstawczych stacji Politechnika. Zniszczeniu uległa ścianka berlińska na długości 27m. Ścianka wychyliła się w kierunku wykopu, drewniane elementy wypadły zza dwuteowników, a do wykopu dostały się duże masy ziemi. Do projektowania przyjęto dla iłów: gęstość objętościowa 1.92 g/cm3, kąt tarcia 20° a spójność 30 kPa. Strukturę iłów warwowych prezentuje fotografa nr 1.
Przy Polnej wykop wykonano w obudowie ze ściany szczelinowej grubości 0.8 metra sięgającej do głębokości 8.0 metrów poniżej poziomu dna wykopu.
Podsumowanie i wnioski
Opisana budowa wymagała wykonania głębokiego wykopu fundamentowego. Dla zapewnienia stateczności ścian wykopu oraz obiektów znajdujących się w ich bezpośrednim sąsiedztwie wykonano kolumny o długości maksymalnej 12 metrów. Zaprojektowanie oraz zrealizowanie ww. robót było możliwe dzięki właściwemu rozpoznaniu podłoża gruntowego, sięgającemu do głębokości 25 metrów poniżej powierzchni terenu.
Geotest podjął się wykonania dokumentacji geotechnicznych dla tego trudnego ze względu na lokalizację i warunki gruntowe tematu. W trakcie budowy prowadziliśmy nadzór geotechniczny i odbieraliśmy grunt w dnie wykopu. M. in. możliwe było wykonanie zdjęć iłów warwowych w dnie wykopu / fot 1./ Dzięki świetnej współpracy z wykonawcami firmami Modzelewski & Rodek oraz PORR możliwe było bezpieczne przeprowadzenie budowy.
Poniżej zdjęcia z budowy /fot. K. Traczyński/.
